Een veel voorkomend verschijnsel: de weg wordt afgesloten voor een evenement. ‘Evenementen’ kunnen variëren van de begrafenis van een lid van het koninklijk huis tot wielercriteria (de acht van Chaam) en braderieën. Toch roept dit ogenschijnlijk alledaags verschijnsel blijkens de hieronder weergegeven ingezonden brief allerlei civiel-, verkeers- en bestuursrechtelijke vragen op, waarop het antwoord wellicht niet zonder meer vanzelfsprekend is. In elk geval roept het praktische problemen op.
“Graag uw mening over het volgende:
Bij mijn werkgever, de gemeente Lochem, worden evenmentenvergunningen door de afdeling Juridische Zaken afgehandeld. Het eventueel bijbehorend verkeersbesluit wordt door onze afdeling, Openbare Werken, aangeleverd. Nu komt het regelmatig voor dat het verzoek zo laat bij ons binnenkomt dat het publiceren van het verkeersbesluit misschien nog net voor het evenement haalbaar is, maar de inspraaktermijn van 6 weken al helemaal niet. Gezien artikel 34 en 35 van de BABW kan de plaatsing van tijdelijke verkeerstekens alleen zonder verkeersbesluit bij uitvoering van werken, opdooi, dreigend gevaar of andere dringende omstandigheden van voorbijgaande aard. Dat alles is op het gemiddelde evenement niet van toepassing. Verder zegt artikel 27 van de BABW dat een verkeersbesluit pas in werking treedt met ingang van de dag, nadat de termijn van 6 weken na de dag waarop het besluit bekend is gemaakt, is verstreken. Openbare Werken vertaalt dit zo dat de gemeente Lochem in het kader van behoorlijk bestuur voor zowel kleine evenementen (type buurtbarbecue) als grote evenementen (type Trekkertrekwedstrijd) een verkeersbesluit dient te nemen waarbij alle termijnen in acht worden genomen. En als dit niet lukt gaat het feest niet door en barbecuen ze - even bot gezegd - maar op hun eigen oprit in plaats van op de straat.
Kunt u aangeven of wij te streng in de leer zijn? In hoeverre zijn wij bijvoorbeeld aansprakelijk als wij een buurtbarbecue door laten gaan zonder verkeersbesluit of publicatie en iemand rijdt op het feest in omdat de afzetting niet naar behoren was? De gemeente is tenslotte verantwoordelijk voor de toestand van en de veiligheid op de openbare weg. Is het alleen publiceren van het besluit genoeg om juridisch gedekt te zijn of is de termijn van 6 weken ook een vereiste? Of hangt dit van de grootte van het evenement af?”
De rechtsvragen die uit de brief zijn af te leiden of spontaan kunnen rijzen, zijn:
1. Mag de openbare weg worden afgesloten en zo ja, onder welke voorwaarden resp. in welke gevallen?
2. Is daarvoor een vergunning van de betreffende overheid vereist? Zo ja, is daarvoor een verkeersbesluit nodig? Zo ja, moet dit worden gepubliceerd en staat er beroep tegen open van belanghebbenden? Zijn er uitzonderingen op het een en ander?
3. Mag er entreegeld geheven worden voor een evenement? Mag de toegang worden geweigerd, bijv. aan aanwonenden of bezoekers van een van de adressen die binnen het afgesloten gebied vallen of toevallige passanten?
4. Is dit alles wel praktisch, d.w.z. niet te zeer geformaliseerd? Hoe zou het anders moeten of kunnen?
5. Hoe zit het met de eventuele schade van bedrijven die in het afgesloten gebied gevestigd zijn?
Reactie op “Wegafsluiting bij evenementen”
Het artikel in Verkeersrecht 2005 nr 1 en de genoemde problemen zijn mij uit het hart gegrepen. Ook in onze gemeente speelt regelmatig de vraag 'wel of geen besluit bij evenementen'.
Gezien het grote aantal verkeersbesluiten in onze gemeente en de zorgvuldigheid waarmee deze besluiten genomen moeten worden - en dus veel tijd vragen - is het niet gewenst om voor ieder kleinschalig evenement een verkeersbesluit te nemen. Ik kan me ook niet voorstellen dat dit de bedoeling is.
Mijn visie is dat wanneer een besluit tot vergunning van een evenement is genomen dat als gevolg hiervan het verkeersbesluit onderdeel uitmaakt van die vergunning. Wij zijn dan ook bezig te bezien of in de vergunning hierover een alinea kan worden meegenomen waarmee een apart verkeersbesluit overbodig is. Onze afdeling Bestuur die de vergunningen voor evenementen verstrekt is hier echter geen voorstander van dus zitten de verschillende afdelingen hierin nog niet op één lijn. Het kan echter naar mijn mening niet zo zijn dat tegen de vergunning bezwaar wordt gemaakt en dat daarnaast ook nog eens een bezwarenprocedure tegen de verkeersmaatregel wordt opgestart. Terwijl het verkeersbesluit niets anders is als een verlengstuk van de vergunning en niet andersom.
Tot er definitief een besluitvorming is gevallen blijft de huidige werkwijze van toepassing hetgeen wil zeggen dat bij kleinschalige evenementen (BBQ, straatfeest enz.) geen verkeersbesluit wordt genomen. Bij grootschalige evenementen waarvoor alternatieve verkeersmaatregelen noodzakelijk zijn (kermis, autorally enz.) vanwege het evenement en/of het te verwachten grote aantal bezoekers, wordt een publicatie in een huis-aan-huisblad geplaatst waar de bezwaarmogelijkheid in is opgenomen. Wanneer bezwaar gemaakt zou worden (gelukkig tot op heden nog niet voorgekomen), wordt pas achteraf het verkeersbesluit gemaakt.
Wanneer overigens van te voren bekend is dat er wel eens problemen aan kunnen komen zal ik er altijd voor kiezen een verkeersbesluit volgens de vastgestelde procedure te nemen.
Het feit dat tot op heden nog geen bezwaarschriften zijn ingediend tegen een afgekondigde tijdelijke verkeersmaatregel als gevolg van een evenement geeft aan dat een verkeersbesluit niet altijd direct noodzakelijk is. Vanwege de twijfel op dit gebied wordt in onze gemeente volstaan met een publicatie waarmee juridisch toch e.e.a. is afgedekt. Over de termijn van 6 weken maak ik me niet zo druk.
Nadat publicatie van het besluit heeft plaatsgevonden mogen direct aansluitend verkeersmaatregelen (zolang het geen fysieke maatregelen zijn) worden uitgevoerd. De bebording op straat is rechtmatig en maatgevend. De 6 weken-termijn is wat dat betreft voor mij geen probleem.
Wat betreft de aansprakelijkheid, hierover heb ik geen idee en roep ik hier ook vaak "Let op, er komen steeds meer letselschadeadvocaten, dus hou je aan de wetgeving!" Probleem is dat het gewoon niet uitvoerbaar en behapbaar is als voor ieder evenement ook een verkeersbesluit genomen moet gaan worden.
Ik heb me wel eens afgevraagd of aan het begin van elk jaar niet één groot verkeersbesluit genomen kan worden waar gewoon in algemene zin in komt te staan dat het als gevolg van een evenement, waarvoor een vergunning wordt afgegeven, noodzakelijk kan zijn tijdelijke verkeersmaatregelen te treffen. Dat bezwaar gemaakt kan worden tegen de vergunning zodra publicatie gaat plaatsvinden.
Immers als de vergunning niet doorgaat, heeft een publicatie van de verkeersmaatregel ook geen zin. Zoals eerder opgemerkt, bezwaren zullen zich in de meeste gevallen richten tegen de vergunning en het verkeersbesluit is een verlengstuk.
Het blijft overigens wel steeds balanceren op "wat mag/wat moet en doen we het zo wel goed". Uit praktische overwegingen kies ik voor een systeem waaraan zo min mogelijk werkzaamheden vastzitten als het gaat om verkeersbesluiten voor evenementen.
Ik ben overigens wel erg benieuwd naar de reactie op uw artikel en wat de ervaringen zijn op dit gebied. Ook ten aanzien van mijn bemerkingen over de bezwarenprocedure tegen het verkeersbesluit in relatie tot de vergunning.
Astrid Groen-de Koning
De reactie is geschreven op persoonlijke titel
(VR 2005 afl. 1 p. 6)