In januari 2008 heeft verweerder zijn destijds 5 maanden
oude zoontje meermalen met kracht door elkaar geschud. Als gevolg daarvan is
een zgn. 'shaken baby syndroom' ontstaan. In deze procedure staat de vraag
centraal of Reaal (de aansprakelijkheidsverzekeraar van verweerder) dekking
voor de aansprakelijkheid van verweerder kan weigeren met een beroep op de zgn.
opzetclausule. De Hoge Raad zet vooraf, in het belang van de
rechtseenheid, uitgebreid uiteen hoe een beroep op de opzetclausule moet worden
beoordeeld. Daarbij is met name van belang dat het Verbond van Verzekeraars de
opzetclausule naar aanleiding van het arrest Aegon/Van der Linden (
ECLI:NL:HR:1998:ZC2771)
heeft gewijzigd en een uitgebreide toelichting op die gewijzigde clausule heeft
gegeven. Op basis van die toelichting overweegt de Hoge Raad dat:"voor toepassing van de opzetclausule bij een
schadevoorval uitgangspunt [is] dat sprake moet zijn van een opzettelijke en
wederrechtelijke gedraging van de verzekerde die objectief bezien gericht is op
het doen ontstaan van letsel of zaakschade, en waarbij het in feite
toegebrachte letsel of de zaakschade naar objectieve maatstaven als een te
verwachten of normaal gevolg van de desbetreffende gedraging kan worden
aangemerkt."De Hoge Raad voegt daar echter aan toe dat er blijkens de
toelichting ruimte is voor maatwerk. Gelet op de maatschappelijke functie van
een AVP-verzekering moet de opzetclausule zodanig worden toegepast "dat
redelijke en maatschappelijk aanvaardbare resultaten worden bereikt". Dat betekent
dat er soms aanleiding kan zijn om, in een situatie waarin op zichzelf wordt
voldaan aan de voorwaarden voor toepassing van de opzetclausule, te oordelen
dat de clausule vanwege de bijzondere omstandigheden van het geval naar haar
strekking toch niet van toepassing is. Daarbij "komt gewicht toe aan
diverse factoren, waaronder de aard van de onrechtmatige gedraging van de
verzekerde, de omstandigheden waaronder deze is verricht, de mate waarin de
verzekerde een verwijt van zijn gedraging gemaakt kan worden of andere
subjectieve omstandigheden aan diens zijde, en de aard en de ernst van de
schadelijke gevolgen, een en ander bezien in het licht van de strekking en
maatschappelijke betekenis van de AVP."De motiveringsklachten die Reaal tegen het oordeel van het
hof heeft gericht, zijn op zichzelf gegrond. De Hoge Raad doet de zaak echter
zelf af en verwerpt het beroep, met de volgende overwegingen: - "In het onderhavige geval is sprake van een
opzettelijke gedraging (het door elkaar schudden), die was gericht tegen een
persoon en naar objectieve maatstaven als een te verwachten of normaal gevolg
hersenletsel kan meebrengen, en daarom objectief bezien gericht was op het
toebrengen van zodanig letsel", zodat op zichzelf is voldaan aan de
voorwaarden voor toepassing van de opzetclausule. - Het hof heeft echter vastgesteld dat verweerder feitelijk
slechts de bedoeling had het huilen van de baby te stoppen, dat hij zich van
het wederrechtelijke karakter van zijn handelen niet bewust was en dat hij
stopte met zijn handelen zodra hij zich dat karakter realiseerde. Ook wordt in
een met het oog op de strafzaak opgemaakte psychologische rapportage
geconcludeerd dat verweerder met betrekking tot dit handelen sterk verminderd
toerekeningsvatbaar was, hetgeen in de strafzaak aanleiding is geweest om te
volstaan met een schuldigverklaring zonder oplegging van straf. Deze
omstandigheden staan op zichzelf niet in de weg aan toepassing van de
opzetclausule, maar kunnen wel bijdragen aan het oordeel dat toepassing van de
opzetclausule in dit geval, mede gelet op de overige bijzonderheden daarvan,
niet tot een redelijk en maatschappelijk aanvaardbaar resultaat leidt. - "Gelet op het voorgaande dient te worden geoordeeld
dat het door elkaar schudden van de baby - ook al heeft verweerder dat op
zichzelf genomen opzettelijk gedaan en is hij daarvoor strafrechtelijk
veroordeeld - gelet op de omstandigheden van het geval niet kan worden
aangemerkt als het soort gedrag waarop de opzetclausule blijkens de Toelichting
het oog heeft, en dat in het licht van de maatschappelijke functie van de AVP
van dader- en slachtofferbescherming, de opzetclausule in dit geval buiten
toepassing dient te blijven."
De volledige uitspraken en artikelen uit Verkeersrecht zijn beschikbaar voor abonnees.
In de rechter menubalk kunt u met uw emailadres en wachtwoord inloggen.
Nog geen abonnee? Klik op onderstaande button 'Abonneren' zodat ook u toegang heeft tot de meest recente uitgave en het archief van Verkeersrecht.
Abonneren